ما در این مقاله قصد داریم غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی را به شما معرفی کنیم. تغذیه مناسب مادر در دوران شیردهی، تاثیر زیادی بر سلامتی نوزاد میگذارد بنابراین در دوران شیردهی مادر باید از رژیم غذایی مناسبی پیروی کند و در خوردن بعضی از غذاها مانند: چای، قهوه، مرکبات، بادام زمینی و…. اعتدال را رعایت کند در غیر این صورت نوزاد دچار آلرژی، دل درد، بیقراری و سایر علائم خواهد شد همچنین بهتر است مادران در دوران شیردهی حتما با متخصص تغذیه نوزادان مشورت کنند تا بهترین رژیم غذایی را در دوران شیردهی داشته باشند.
معرفی غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی
ترکیبات کافئین دار: کافئین یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی است و به مادران توصیه میشود که مصرف آن را محدود کرده و در حدود یک تا دو فنجان قهوه در روز مصرف کنند زیرا کافئین از شیر مادر وارد بدن نوزاد میشود و چون هنوز کبد نوزاد کاملا بزرگ و بالغ نشده نمیتواند متابولیسم آن را به طور کامل انجام دهد و مقداری زیادی کافئین در بدن او تجمع میکند و موجب بروز علائمی در نوزاد خواهد شد. مصرف شکلات، چای، قهوه، نوشابه گازدار و… که حاوی کافئین است همچنین روی خواب نوزاد، سیستم عصبی و مواد مغذی که به نوزاد میرسد تاثیرگذار است همچنین کافئین زیاد موجب کم شدن آهن شیر مادر شده و باعث بروز خستگی، تحریکپذیری و بیخوابی مادر میشود تاثیرات کافئین بر روی نوزاد همچنین شامل موارد زیر است:
- نوزادانی که کافئین را از طریق شیر مادر دریافت میکنند دارای اختلال در خواب به صورت خواب ناپایدار و مقطعی هستند.
- مصرف بیش از حد کافئین توسط مادر موجب تحریک پذیری نوزادان و بیقراری بیش از حد آنها خواهد شد.
- بعضی از نوزادان به کافئین حساسیت دارند بنابراین مصرف کافئین توسط مادر شیرده موجب اختلالات گوارشی در نوزادان میشود.
مصرف مرکبات: مرکبات مانند: نارنگی، لیمو، پرتقال و… یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی میباشد و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد موجب تحریک سیستم گوارشی نوزادان و ایجاد مشکلاتی مانند: خارش، سوزش و ایجاد جوش در اطراف ناحیه تناسلی آنها میشود و برای نوزاد قابل هضم و جذب نیست و بدن او را اذیت میکند همچنین باعث تحریکپذیری نوزاد میشود البته مادر میتواند روزی یک تا دو عدد از مرکبات را مصرف کند زیرا این میوهها حاوی ویتامین C میباشد اما مصرف زیاد آن مشکلات زیر را نیز ایجاد میکند:
- بعضی از نوزادان به مرکبات حساسیت دارند بنابراین در صورتی که مادر شیرده این میوهها را مصرف کند مشکلاتی مانند: تغییر رفتاری، اسهال، ناراحتی معده و آلرژی در نوزاد ایجاد میشود.
- به دلیل وجود مقدار زیادی ویتامین C در مرکبات طعم شیر مادر تغییر کرده و ممکن است مشکلات گوارشی در نوزاد ایجاد شود بنابراین بهتر است در مورد مصرف مرکبات با بهترین دکتر تغذیه در تهران مشاوره کنید.
- بالا آوردن شیر و خروج آب دهان از علائم بالا رفتن اسیدیته در اثر مصرف مرکبات در نوزادان است.
مصرف ماهی حاوی جیوه: ماهی باید در دوران بارداری و شیردهی مصرف شود زیرا منبع غنی از امگا 3 است و به رشد مغزی و سیستم عصبی نوزاد کمک میکند اما ماهیهایی که جیوه بالایی دارند یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی هستند زیرا میتوانند موجب آسیب به نوزاد شوند. جیوه مادهای سمی است که به کبد، مغز و سایر اعضای بدن نوزاد آسیب میرساند همچنین موجب کندذهنی در نوزادان میشود بهتر است به جای آن از ماهی ساردین، ماهی سفید، قزل آلا، ماهی شوریده و… که جیوه کمتری دارند استفاده شود و در پخت ماهی دقت شود زیرا پخت کامل آن مواد آلاینده را از بین میبرد و مادران باید در خرید ماهی تازه توجه لازم را داشته باشند.
مصرف شیر گاو: بهتر است در ماههای اول بعد از زایمان، مصرف شیر گاو محدود شود همچنین مصرف شیر سرد موجب نفخ و دل درد در نوزادان میشود بعضی از نوزادان به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند و دچار تحریکپذیری، بیخوابی، اسهال، ترشح بینی، تب یا علائم پوستی میشود بنابراین اگر نوزاد از این علائم رنج میبرد شیر گاو برای او یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی است از دیگر معایب شیر گاو کمبود آهن و چربی زیاد آن نسبت به شیر مادر است بنابراین در صورتی که نوزاد اضافه وزن دارد بهتر است از شیر گاو برای تغذیه استفاده نکند.
مصرف سیر و پیاز: بهتر است مصرف سیر و پیاز خام را در دوران شیردهی محدود کنید چون پیاز نفاخ است و ممکن است نوزاد دچار دل درد شود همچنین سیر و پیاز طعم شیر مادر را عوض میکند و مشکلات معده را برای نوزادان تشدید خواهد کرد این تغییر طعم شیر مادر باعث میشود نوزاد از خوردن شیر مادر خودداری کند همچنین بعضی از نوزادان به مصرف سیر حساسیت دارند و مشکلاتی مانند گاز معده یا اسهال در آنها دیده میشود اگر نگران حساسیت نوزادتان به این مواد هستید یا علائم ناخوشایندی در نوزاد خود مشاهده میکنید و به دنبال پزشکی برای حل این مشکل هستید ما به شما بهترین دکتر زنان در تهران را معرفی میکنیم تا مشاورههای لازم را در مورد تغذیه در دوران شیردهی دریافت کنید.
مصرف انواع کلمها: بروکلی و انواع کلمها مانند: کلم سفید، گل کلم و… از دسته غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی هستند زیرا این مواد نفاخ از طریق شیر مادر به بچه منتقل شده و نفخ و گاز را در نوزاد ایجاد میکند و در نتیجه موجب بیقراری و گریه نوزاد خواهد شد، سعی کنید در 40 روز اول زایمان از مصرف کلم بروکلی خودداری کنید تا دستگاه گوارش نوزاد کامل شود و بتواند انواع کلمها را هضم کند. کلم حاوی ترکیباتی به نام گلوکوزینولاتها است که موجب تلخی طعم شیر میشود و ممکن است نوزاد از خوردن شیر خودداری کند بنابراین تا جای ممکن از مصرف غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی خودداری کنید و در صورت تمایل به مصرف کلم با متخصص تغذیه مشاوره کنید.
تاثیر الکل بر شیر مادر
الکل و مشروبات الکلی به سرعت از خون مادر وارد شیر میشود و از این طریق وارد بدن نوزاد شده و بنابراین اثرات مخربی بر روی مغز نوزاد میگذارد و یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی میباشد. الکل موجب آسیبهای مغزی و اختلالات عصبی در نوزاد خواهد شد و بر روی رشد و وزن او تاثیر میگذارد همچنین موجب اختلال در خواب نوزاد میشود زیرا به عنوان یک مهار کننده سیستم عصبی مرکزی عمل میکند.
مواد غذایی که باعث کاهش شیر مادر میشود!
جعفری و نعناع فلفلی: یکی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی، مصرف جعفری و نعناع فلفلی است زیرا باعث کاهش شیر در مادران شیرده میشود و معمولا وقتی مادران میخواهند نوزادان خود را از شیر بگیرند از این گیاهان استفاده میکنند. عاملی که باعث کاهش شیردهی در نعنا فلفلی میشود وجود منتول در آن است و این بدان معنا نیست که مادران شیرده نمیتوانند از نوع دیگر نعنا استفاده کنند زیرا نعنایی که به عنوان سبزی مصرف میشود دارای منتول نیست و مادران شیرده میتوانند از آن به راحتی استفاده کنند و فواید زیادی مانند تسکین مشکلات گوارشی ازجمله درد معده و قولنج در نوزادان را دارد، نعنا برای مادران شیرده مزایای زیر را دارد:
- متعادل کننده هورمونهای مادر
- خواص ضد باکتری
- کاهش استرس و سطح قند خون
ادویه و ترشیجات: باید توجه داشته باشید که مقادیر کمی از هر گونه گیاه یا ادویهای بر روی شیردهی مادر تاثیر چندانی ندارد اما اگر به مقدار زیاد از انواع ادویهها استفاده شود میزان شیردهی مادر کاهش مییابد. آویشن یکی از محبوبترین گیاهانی است که در غذاها به طور گسترده استفاده میشود اگر میزان آویشن در رژیم غذایی مادران شیرده افزایش یابد، تولید شیر مادر را کاهش میدهد و به عنوان غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی میباشد.
مصرف برخی میوهها: بعضی از میوهها موجب کاهش شیر مادر میشود اما اثرات آنها موقتی است. نارنگی یکی از این میوهها است که خاصیت اسیدی دارد و به دلیل تحریک معده و ایجاد مشکلات گوارشی مانند اسهال در مادران باعث تولید شیر کمتر میشود. توت نیز در بعضی مادران مشکلات گوارشی و اسهال ایجاد میکند که بر کاهش شیر مادر تاثیرگذار است همچنین بعضی از مادران به مصرف موز حساسیت دارند و نباید آن را مصرف کنند به طور کلی بعضی از میوهها برای مادران شیرده از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی محسوب میشود البته بعضی از مادران به راحتی این میوهها را مصرف کرده و مشکلی از نظر گوارشی و شیردهی پیدا نمیکنند بنابراین تاثیر این میوهها بستگی به سیستم گوارشی مادر دارد.
در صورت حساسیت به غذا باید چه اقداماتی انجام داد؟
مادران شیرده در صورت داشتن حساسیت به بعضی از غذاها باید در رژِیم غذایی خود دقت لازم را به عمل آورند تا مشکلاتی برای آنها و نوزادشان ایجاد نشود برای این کار باید اقدامات زیر را انجام دهند:
- بروز حساسیت: مادر باید در مورد غذاهایی که به آنها حساسیت دارد، شناخت کامل داشته باشد تا موجب بروز آلرژی برای نوزاد خود نشود زیرا هر گونه مواد آلرژن از طریق شیر مادر قابل انتقال به نوزاد است و باید برای شناخت مواد غذایی آلرژن از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرند.
- حذف ماده آلرژیزا: مواد غذایی حاوی گلوتن یا لاکتوز و تخم مرغ، سویا، بادام و… را در صورتی که به آنها حساسیت دارید باید از رژیم غذایی خود حذف کنید تا موجب بروز علائم و مشکلاتی برای نوزادتان نشود.
- مراجعه به متخصص تغذیه: یک رژیم غذایی مناسب که عاری از هرگونه مواد غذایی حساسیتزا باشد را به کمک متخصص تغذیه تنظیم کنید. آنها با برنامه ریزی غذایی با توجه به حساسیتهای شما بهترین مواد مغذی را به شما معرفی کرده تا با تغذیه سالم، روند شیردهی به نوزادتان را بهبود بخشید.
- کنترل استرس: حساسیت به غذا ممکن است موجب استرس و نگرانی شما شود و تمرکز کافی بر رژیم غذایی خود نداشته باشید این موضوع باعث کاهش شیردهی شما میشود بنابراین باید استرس خود را مدیریت کنید و با کمک مشاوران تغذیه از بهترین رژیم غذایی استفاده کنید.
- جایگزینی مواد غذایی: اگر به ماده غذایی خاصی حساسیت دارید به جای آن از مواد غذایی جایگزین استفاده کنید تا همان مقدار کالری و مواد مغذی به بدن شما برسد و در نتیجه در روند شیردهی شما اختلالی ایجاد نشود.
نکات تغذیهای در دوران شیردهی
مادران شیرده چون قصد شیردهی به نوزادان خود را دارند باید حداقل یک لیتر آب و مایعات بیشتر از مصرف معمول خود بنوشند زیرا هم باید نیاز بدن خود را به مایعات تامین کنند هم به نوزاد خود شیر بدهند از آن جایی که مادران در طول دوران بارداری از ذخایر کلسیم در استخوانهایشان استفاده میشود باید حتما کلسیم و غذاهای حاوی کلسیم را مصرف کنند تا نیاز خود و نوزاد شیرخوارشان تامین شود همچنین باید یک رژیم غذایی شامل 4 گروه اصلی غذاها را مصرف کنند که شامل: سبزیجات، انواع گوشتها، نان و حبوبات میشود.
مادران این نکته را در نظر بگیرند که از افراط در در مصرف هر گونه مواد غذایی باید جلوگیری کنند با پیشرفت بهداشت عمومی تعداد بیماریهای عفونی کاهش یافته اما بر میزان بیماریهای آلرژیک افزوده شده است گاهی اوقات مادران با مصرف بعضی از آجیلها و ادویهها متوجه میشوند که تغییراتی در نوزادشان ایجاد میشود مثلا تعداد اجابت مزاج نوزاد زیاد شده یا ضایعاتی بر روی پوست نوزاد ایجاد میشود بنابراین این مواد از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی محسوب میشود پس همان طور که گفته شد سعی کنید از مواد آلرژن در تغذیه خود استفاده نکنید. لازم به ذکر است بهتر است شیر مادر در یک سال اول به نوزاد داده شود و در سال دوم کم کم مواد غذایی به تدریج جایگزین شیر مادر شود.
کلام آخر
مادران در دوران شیردهی باید غذاهای متنوعی که شامل چهار گروه اصلی غذاها میباشد را مصرف کنند تا مواد مغذی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود اما باید از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی پرهیز کنند زیرا موجب ناراحتی گوارشی، اختلال خواب، ایجاد حساسیت و عوارض دیگر در نوزادان خواهد شد برای راهنمایی دقیقتر در مورد تغذیه در دوران شیردهی مادران میتوانند با پزشک یا متخصص تغذیه مشاورههای لازم را انجام دهند.
از این که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، بسیار سپاسگزاریم. ما در این مقاله تلاش کردیم توضیحاتی در مورد غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی برای شما بیان کنیم. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد در صورت داشتن هرگونه انتقاد و پیشنهاد، میتوانید از طریق سایت جراحا با ما در میان بگذارید.
