همه ما گاهی در زندگی روزمزه خود دچار یبوست می‌شویم که دارای دلایل مختلفی می باشد و بعضی اوقات نمی‌توان علت آن را بطور کامل یافت. امکان دارد دچار یبوست مزمن شوید و به مدت چند هفته این حالت در شما ادامه داشته باشد. در این شرایط باید به دنبال یافتن علت آن باشید و برای درمان بیماری خود هر چه سریعتر اقدام کنید. اگر به طور مداوم و مکرر دچار خشکی مزاج می‌شوید، در این مطلب همراه ما باشید تا بطور کامل در این باره که یبوست چیست و چه علائمی دارد؟توضیحاتی را برایتان ارائه دهیم.
یبوست چیست؟
اگر ما با چند نکته بسیار ساده برایتان شرح دهیم که یبوست چیست؟ باید بیان نماییم که مبتلا به یبوست بودن، به این معنا می باشد که شکم سفت می شود و کاملا به سختی کار می‌کند. یا به اصطلاح دیگر، حرکت های روده بسیار کمتر از حالت نرمال خود می باشد.
با این وجود که یبوست موضوع بسیار مهمی تلقی نمی شود، ولی هنگامی که شخص مجددا به حالت طبیعی خود بازمی گردد، احساس بسیار خوبی دارد. نککته جالب این است که بطور تقریبی تمام انسان ها در بخشی از زندگی شان، دچار مشکل یبوست می شوند. پس در صورتی که یبوست دارید، نیاز نیست خیلی نگران باشید.
فوصل نرمال حرکات روده در اشخاص متعدد کاملا تفاوت دارد. برخی مواقع افراد سه مرتبه در روز و بعضی تنها چند مرتبه در هفته اجابت مزاج دارند. همچنین نباید نسبت به اهمیت این نکته بی توجه بود، در صورتی که به مدت 3 روز یا بیشتر اجابت مزاج نداشته باشید، بسیار طولانی محسوب می شود. به این خاطر که بعد از 3 روز، مدفوع بسیار سفت خواهد شد و حرکت آن از سمت روده به مرور زمان دشوارتر نیز می‌شود.
اگر ساکن تهران هستید و از مشکل یبوست رنج می برید و به دنبال رژیم غذایی مناسب برای درمان آن هستید می توانید به بهترین دکتر تغذیه در تهران مراجعه کنید.
علائم یبوست چیست ؟
برای این که بتوانید از مشکل اجابت مزاج و یبوست پیشگیری نمایید، بهترین کار این است که علائم یبوست را بدرستی و کامل بشناسید. بعضی از این علائم عبارتند از:
- حرکات کم روده
- مشکل در حرکت روده (تلاش برای دفع)
- مدفوع سفت یا با قطعات کوچک
- این حس که کاملا راحت نشده‌اید
- نفخ شکم
علاوه بر علائمی که در بالا ذکر شد، امکان دارد حس کنید که جهت خالی کردن روده خود نیازمند کمک جانبی هستید. به عنوان نمونه امکان دارد حس کنید که لازم دارید به شکم خود فشار وارد کنید یا از انگشتتان برای خارج کردن مدفوع نیز کمک بگیرید.
دلایل بروز یبوست
یبوست امکان دارد بنا به دلایل متعددی ایجاد شود. در ادامه لیستی از این دلایل را برای شما ارائه می دهیم:
- تغییر در میزان و نوع غذا یا فعالیت
- استفاده نکردن از مقدار کافی آب یا فیبر در رژیم غذایی
- استفاده بسیار زیاد از محصولات لبنی
- فعالیت نداشتن
- داشتن مقاومت در مقابل احساس دفع مدفوع
- استرس
- مصرف بیش از اندازه مسهل ها
- بعضی از داروها، علی الخصوص داروهای ضد درد همچون مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی و قرص آهن
- مصرف داروهای ضد اسید که کلسیم یا آلومینیوم دارند
- اختلالات اشتها
- سندروم روده تحریک پذیر
- بارداری
- مشکل در اعصاب یا ماهیچه های دستگاه گوارش
- سرطان کولون
- بیماری های عصبی از قبیل پارکینسون یا ام اس
- کم کاری تیروئید، که به آن هیپوتیروئیدی نیز گفته می شود.
آیا برای درمان یبوست باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مبتلا به یبوست ناگهانی همراه با درد شکم یا گرفتگی ماهیچه شده‌اید و به هیچ عنوان توانایی مدفوع کردن یا دفع گاز را ندارید، ضروری می باشد که هر چه سریعتر با دکتر متخصص خود تماس بگیرید. همینطور در صورت روبرو شدن با هر یک از موارد زیر بهترین کار این است که با دکتر خود مشورت کنید:
- در صورتی که جدیدا با مشکل یبوست مواجه شده اید و به وجود آوردن تغییر در روش زندگی، به شما هیچ کمکی نکرده است.
- زمان دفع مدفوع دچار خونریزی شده اید.
- با وجود این که تلاشی برای کاهش وزن خود نمی کنید، در حال کم کردن وزن هستید.
- زمان حرکت های روده و اجابت مزاج درد بسیار زیادی را تجربه می کنید.
- ابتلا شما به یبوست بیشتر از 2 هفته طول کشیده است.
- اندازه، فرم و قوام مدفوعتان به طرز قابل توجهی دچار تغییر شده است.
به این موضوع توجه کنید که متخصص گوارش امکان دارد به منظور پیدا کردن دلیل ابتلا یبوست شما توصیه کند تا بعضی آزمایش‌ها را انجام دهید که شامل موارد زیر می شود:
- آزمایش خون برای چک کردن سطح هورمون ها.
- آزمایش هایی که ماهیچه های مقعد را بطور دقیق بررسی می کنند.
- آزمایش هایی که بیان گر آن است که مواد دفعی چگونه در کولون یا بیرون از آن حرکت می کنند.
- کولونوسکوپی برای پیدا کردن انسداد در کولون.
عوارض یبوست چیست؟
- فشار آوردن برای دفع مدفوع موجب بروز تورم در وریدهای داخل و اطراف مقعد می شود.
- خونریزی مقعدی بعد از فشار
- شکاف مقعد که یک پارگی کوچک در نواحی اطراف مقعد می باشد.
- بواسیر علامتی که بروز تورم و التهاب عروق خونی در ناحیه مقعد است.
- تجمع مدفوع سفت شده در روده
- افتادگی راست روده
- مشاهده مدفوع خارج از بدن
- کاهش سطح کیفیت زندگی
- افسردگی
- گرفتگی مدفوع، هنگامی که مدفوع خشک شده در مقعد جمع شود و موجب انسداد نیز می‌شود.
- استفاده از دستان خود برای فشار روی شکم و استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع از راست روده
اگر دو یا چند مورد از این علائم ذکر شده را در سه ماه گذشته تجربه کرده اید، امکان دارد یبوست مزمن تلقی شود و باید به متخصص مربوطه مراجعه نمایید بعد از ذکر این موارد کاملا متوجه شدید که یبوست چیست و چه علائمی دارد؟
درمان طبیعی یبوست
بازگرداندن اوضاع به روال عادی و طبیعی خود شاید به نظر کاری دشوار و سخت بیاید، اما می‌توانید طوری عمل کنید که چنین نباشد. رعایت موارد و نکات زیر به شما کمک شایانی می‌کند تا دوباره به روده‌ای سالم دست یابید. این موارد عبارتند از:
1- مصرف موادغذایی سرشار از فیبر: موادغذایی سرشار از فیبر از قبیل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل‌ها در سیستم گوارشی شکسته نمی‌شوند، پس در این صورت به سرعت از روده عبور می‌کنند. خانم‌ها روزانه به 25 گرم فیبر و آقایان به کمی بیشتر از این میزان نیاز دارند؛ اما متاسفانه اکثر ما انسان ها خیلی کمتر از این مقدار فیبر مصرف می کنیم.
2- نوشیدن آب به اندازه: برای خارج کردن ضایعات از بدن به مقدار بسیار زیادی آب نیاز دارید. همینطور نوشیدن آب موجب مرطوب ماندن مدفوع می شود که این امر کار دفع را خیلی ساده تر می کند.
3- عدم استفاده از داروهای مسهل: استفاده مرتب و مکرر از داروهای اسهال‌آور بدون هیچ نیازی به نسخه یکی از دلایل اصلی و مهم یبوست می باشد. اگر مشکل شما داشتن برنامه غذایی ضعیف، عوارض جانبی دارو و یا حتی بیماری جدی هم که باشد، بهترین کار این است که از این نوع داروها حدالامکان استفاده نکنید. مصرف داروی مسهل تعادل باکتری های سالم داخل روده را تا حد زیادی به هم می زند.
4- ورزش و تحرک: عضلات داخل روده از سایر اعضای بدنتان پیروی می کنند. در طول روز هرچه میزان تحرک شما بیشتر باشد، این عضلات هم بیشتر حرکت کرده و زباله‌های بدن را کامل تر تخلیه می کنند.
5-مصرف پروبیوتیک: مصرف مکمل‌های پروبیوتیک به هضم بهتر و سریعتر غذا و همچنین کاهش یبوست و نرم شدن مدفوع بسیار کمک می‌کند.
راه های پیشگیری از یبوست
دربیشتر موارد به کمک چند راه و شیوه ساده می‌توانید از ایجاد یبوست پیشگیری کرده و یا آن را خیلی به سادگی برطرف کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل با فیبر بالا داشته باشید.
میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، نان و غلات سبوس دار جزو بهترین منابع فیبر موجود می باشند. - روزانه 1 الی 2 لیتر آب و مایعات دیگر بنوشید.
فیبر و آب با همکاری هم حرکات روده را تا مقدار بالایی منظم نگه می دارند. - از مصرف کافئین خودداری کنید.
کافئین می تواند موجب کم آبی بدن شود. همین مسدله هم خود باعث ایجاد یبوست نیز می‌شود. - مصرف شیر را محدود کنید.
- محصولات لبنی به دلیل دارا بودن لاکتوز فراوان می توانند در بعضی از افراد موجب بروز یبوست شوند.
- به طور منظم ورزش کنید.
- حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید و همچنین حرکات کششی انجام دهید تا به انبساط و انقباض روده‌های خود کمک فراوانی کنید.
- هر زمان احساس نیاز به دفع داشتید، به دستشویی بروید.
- در بیشتر مواقع مراجعه دیر هنگام به دستشویی دلیل اصلی ایجاد یبوست می باشد
چه زمانی یبوست خطرناک است؟
در صورتی که مبتلا به بیماری یبوست شدید و این مشکل شما همراه با درد شکم و احساس پری بود، همینطور هیچ گونه گاز روده و مدفوعی را دفع نکنید، باید سریعا به پرستار یا دکتر متخصص خود مراجعه نمایید. در ضمن هنگامی که نشانه هایی مانند تهوع و استفراغ و خونریزی از مقعد و سرگیجه و ضعف عمومی با یبوست داشتید، سعی کنید هرگز خودتان این مشکل را درمان کنید و هرچه سریعتر به دکتر متخصص مراجعه نمایید.
نکته مهم در مورد این بیماری این می باشد که، شما بایستی حواستان باشد که اگر یبوست با موارد زیر همراه باشد، حتما با دکتر یبوست خود مشورت لازم را کنید:
- تغییر یافتن الگوی دفع (دفعات و چگونگی دفع مدفوع)، برای بیشتر از دو هفته
- مشاهده خون همراه مدفوع
- داشتن احساس درد هنگام دفع
- کاهش یافتن وزن فرد به طور ناگهانی و یا بدون رژیم لاغری
- قطر مدفوع شما کم شده باشد
کلام آخر
یبوست بیماری است که منجر به کند شدن حرکت مدفوع و دفع با فشار می شود. در بیشتر مواقع، یبوست با داشتن یک رژیم غذایی غنی از فیبر، نوشیدن مایعات فراوان و ورزش روزانه با موفقیت درمان می‌شود. عوارض یبوست مزمن شامل موادی از قبیل هموروئید، نهفتگی مدفوع و افتادگی رکتوم نیز می گردد. مصرف داروهای ملین بدون نسخه در کوتاه مدت درمانی خوب هستند، اما اگر یبوست شما بیش از چند روز بطور بیانجامد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
امیدواریم مطالب برایتان مفید واقع شده باشد از این که تا پایان مقاله ما را همراهی کردید از شما کمال تشکر را داریم؛ حال اگر انتقاد یا پیشنهادی در رابطه با این که یبوست چیست و چه علائمی دارد؟می توانید از طریق سایت جراحا با ما در میان بگذارید.
