
سکته مغزی یک اتفاق ناخوشایند می باشد که اکثر اوقات مشکلات خیلی زیادی برای بیمار در پی دارد که این امر نحوه زندگی شخص را کاملا تحت تاثیر قرار میدهد. این عارضه بطور معمول بدون هیچ گونه علائم قابل مشاهده ای رخ می دهد، به همین دلیل به آن قاتل خاموش هم گفته می شود. اینجا می باشد که داشتن شناخت کافی و کامل از علائم سکته مغزی و همچنین به کارگیری اقدامات درمانی در لحظات اولیه به شما کمک شایانی میکند تا بتوانید از عوارض آن رهایی پیدا کنید. در این مقاله آن چه درباره سکته مغزی نمی دانید را در اختیار شما قرار می دهیم.
سکته مغزی چیست؟
عارضه سکته مغزی به معنی پاره شدن یک رگ خونی در مغز و همچنین خونریزی آن می باشد. اگر بنا به هر دلیلی روند خون رسانی به مغز دچار انسداد شود هم این عارضه اتفاق می افتد. در واقع می توان گفت پارگی و مسدود شدن موجب جلوگیری از رسیدن خون و اکسیژن مورد نیاز به بافت مغز می گردد. خون توسط گلبولهای قرمز و پروتئینی به نام هموگلوبین مواد مغذی و دیاکسید کربن را جابهجا می کند.
بنابراین در صورت عدم اکسیژن رسانی کافی، بافت مغز و سلولهای آن به آسیب شدیدی دچار شده و با گذشت چند دقیقه شروع به مرگ و از بین رفتن میکنند. به همین سبب کلیه اعضای داخلی بدن که به وسیله آن قسمت آسیب دیده مغز کنترل میشدند، فعالیت طبیعی و معمولی خود را از دست میدهند. این اتفاق یک اورژانس پزشکی محسوب می شود و بعد از مشاهده علائم اولیه بایستی هر چه سریعتر فرد را به بیمارستان انتقال داد.
اگر ساکن تهران هستید و علائمی از بروز سکته مغزی را در خود مشاهده کردید توصیه می کنیم به بهترین دکتر مغز و اعصاب در تهران مراجعه نمایید.

علائم قبل از سکته مغزی
نشانهها و علائمی که در ادامه آنها را برایتان شرح خواهیم داد، در صورت انجام اقدامات پزشکی به موقع، جان بیمار را از ایجاد عوارض بسیار شدید و جدی این عارضه می تواند نجات دهد. این علائم عبارتند از:
- بروز سردرد شدید ناگهانی
- به سختی حرف زدن
- عدم تعادل ناگهانی و سرگیجه
- ضعف ناگهانی و احساس بیحسی
- احساس گیجی و سردرگمی ناگهانی
- ایجاد نابینایی ناگهانی علی الخصوص در یک چشم
سکته مغزی چه علائمی دارد؟
اگر می خواهید در زمینه آن چه درباره سکته مغزی نمی دانید اطلاعات کسب کنید، می بایست بدانید که مغز به عنوان فرمانده کل بدن وظیفه کنترل و تواناییهای مختلفی را به عهده دارد. به همین دلیل علائم سکته مغزی شدید یا خفیف و جزئی بستگی مستقیم به قسمت آسیبدیده دارد.
بطور مثال آسیب ناحیه بروکا مغز در اثر بروز سکتهی مغزی بطور مستقیم روی ماهیچههای صورت و دهان تاثیر میگذارد، بطوری که فرد کنترل لازم جهت صحبت کردن را نخواهد داشت یا امکان دارد عضلات دهان بیمار کج شود.
علائم سکته مغزی در زنان
در صورتی که بعضی از علائم سکته مغزی در خانم ها و آقایان بطور یکسان می باشد؛ اما احتمال ایجاد بعضی از آنها در خانم ها بیشتر است. علائم سکته مغزی که بیشتر در زنان بروز پیدا می کند شامل موارد زیر می شود:
- حالت تهوع یا استفراغ
- توهم
- بروز درد
- داشتن ضعف عمومی
- تنگی نفس یا مشکلات تنفس
- غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
- تشنج
- گیجی و عدم امکان پاسخگویی
- تغییرات رفتاری ناگهانی به خصوص افزایش میزان تحریکپذیری
علائم سکته مغزی در مردان
علائم سکته مغزی که در آقایان بیشتر بروز پیدا می کند شامل موارد زیر می شود:
- افتادگی و همچنین فلج موقتی یک طرف صورت
- تکلم نامفهوم، ایجاد مشکل در گفتار و در درک دیگر گفتارها
- ضعف عضلانی در یک طرف بدن
در زیر علائم سکته مغزی شدید را برایتان بیان می کنیم، این علائم عبارتند از:
علائم سکته مغزی شدید
- تشنج
- سرگیجه
- سفتی گردن
- سردرد ناگهانی
- گیجی یا آشفتگی
- بی ثباتی عاطفی
- بروز حالت تهوع و استفراغ
- تاری یا دوبینی
- ضعف یا فلج یک طرف صورت
- ناواضح صحبت کردن
- از دست دادن توانایی تکلم
- از دست دادن هماهنگی دست و پا
- نداشتن حس چشایی، بویایی،لامسه، بینایی و شنوایی
علت سکته مغزی و انواع آن
برای این اتفاق با توجه به سبب ایجاد آن، دستهبندیهای مختلفی در نظر گرفته شده است. اما می توان گفت دلیل بیش از 87 درصد سکتههای مغزی مسدود شدن یا کاهش جریان خون به مغز می باشد. در ادامه انواع سکته مغزی را طبق علت ایجاد آنها بطور کامل بررسی میکنیم تا آن چه درباره سکته مغزی نمی دانید را برایتان شرح داده باشیم.
آمبولی علت سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکمیک به دلیل بوجود آمدن لخته خون و عدم خونرسانی به مغز رخ می دهد. آمبولی اختلالی می باشد که با تحرک در عروق و ایجاد انسداد آنها، در ایجاد این نوع سکته نقش بسیار مهمی ایفا میکند. آمبولی به صورت لخته خون (ترومبوز)، چربی، ماده خارجی، رسوبات کلسترول یا کلسیم می تواند نمایان شود.
ترومبوز دیگر علت سکته مغزی ایسکمیک
عمده ترین و مهم ترین علت سکته مغزی بروز لخته خون است که موجب انسداد شریانهای مغز می گردد. به این صورت دیگر به قسمتی از مغز میزان کافی خون و اکسیژن نمیرسد که باعث مرگ سلولهای آن نیز خواهد شد. ایجاد پلاک کلسترول موجب شروع پروسه لخته شدن می گردد که بطور معمول تنگ بودن عروق علت عمده بوجود آمدن پلاک می باشد. بالا بودن سطح فشار خون، کلسترول، دیابت و همینطور سیگار کشیدن ایجاد سکته مغزی به دلیل ترومبوز را سرعت می بخشد.
سکتهی مغزی بهدلیل خونریزی مغزی
در ضمن پاره شدن رگ خونی در مغز موجب بروز خونریزی در بافت مغزی میگردد که در اصطلاح به آن هموراژیک نیز گفته می شود. بعد از ررخ دادن این اتفاق جریان خونرسانی و آکسیژن به مغز بطور کامل قطع خواهد شد و نشانه های سکته مغزی ظاهر میشوند. خونریزی می تواند در بافت مغز موجب تورم شود و همینطور میزان فشار داخل جمجمه را هم افزایش دهد.
ایجاد فشارخون بالا، آنوریسم ، تصادف، رسوب پروتئین در دیواره عروق، جزو سایر دلایل ایجاد این عارضه محسوب می شوند. خونریزی مغزی در حالت کلی با علائم زیر همراه می باشد که در صورت عدم درمان بهموقع باعث به کما رفتن فرد یا حتی مرگ او نیز میشود:
- عدم تحمل نور
- احساس سفتی گردن
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد شدید و به صورت کاملا ناگهانی
لخته خون علت سکته در ساقه مغز
وظیفه کنترل فعالیتهای عصبی مرکزی همچون نفس کشیدن، فشارخون و هوشیاری ما به عهده ساقه مغز می باشد. در حقبقت باید گفت تمامی حرکتهای بدن دستور انجام فعالیت های خود را بطور مستقیم از ساقه مغز دریافت میکنند. به همین خاطر سکته مغزی در بخش مورد نظر عملکرد آنها را غیرفعال خواهد کرد. هنگامی که لخته خون در ساقه مغز رفع گردد و جریان خون به حالت عادی خود برگردد، شخص با سرعت خیلی بالایی بهبود مییابد.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
حمله ایسکمیک گذرا همان گونه که از نامش کاملا مشخص است موقتی می باشد و به علت کاهش ناگهانی و زودگذر جریان خون به مغز اتفاق می افتد. متخصصین سکته حمله ایسکمیک گذرا را مشابه سکته یا سکته خفیف معرفی میکنند، به این دلیل که علائم پس از گذشت چند دقیقه بطور کامل از بین میرود. اما بایستی آن را یک هشدار جدی برای ایجاد سکتهی مغزی در آینده بدانید.

پیشگیری از سکته مغزی
تغییر در سبک زندگی خطر ایجاد سکته یا حتی وخیم شدن آن را کاهش میهد. در زیر روشهای جلوگیری از بروز سکته مغزی در خواب یا بیداری را برایتان معرفی میکنیم:
- فعالیت بدنی منظم و اصولی
- حفظ تناسب اندام و وزن
- رعایت رژیم غذایی سالم
- مصرف نکردن دخانیات و همچنین داروهای غیرمجاز از قبیل متامفتامین و کوکائین
- مصرف منظم داروهای مربوط به فشارخون و قندخون براساس تجویز پزشک
سکته مغزی چه عوارضی دارد؟
عوارض ایجاد شده پس از سکته مغزی خفیف یا شدید بسته به نوع و شدت آن کاملا متفاوت می باشد. در زیر این عوارض را بطور کامل برایتان شرح دادیم:
- درد
- افسردگی
- ایجاد مشکل در بلع
- ناواضح صحبت کردن
- عدم تمرکز و توانایی فکر کردن
- اختلال در احساسات و عواطف
- بروز تغییر در توانایی فرد و همینطور رفتار او
- فلج ماهیچهها و اندامها در یک یا دو طرف بدن
- بروز آسیب حسی، حرکتی، عضلانی، شناختی
- ضعیف شدن دستگاه تناسلی و کاهش کیفیت رابطه جنسی
- عدم کنترل مثانه و ایجاد مشکلاتی از جمله اسهال، یبوست، تکرر ادرار و بیاختیاری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم و نشانههای سکته مغزی، بدون اتلاف وقت دنبال مراقبت های پزشکی لازم باشید. حتی اگر علائم گذرا به نظر میرسد . خیلی سریع فکر کنید و موارد زیر را با دقت بالا انجام دهید:
- از شخص بخواهید که لبخند بزند. آیا در این حالت یک طرف صورت او حالت افتادگی دارد؟
- از فرد بخواهید که هر دو بازوی خود را بالا بیاورد. آیا یک بازوی او بیاراده به سمت پایین میافتد؟ یا یک بازو توانایی به بالا رفتن را ندارد؟
- بخواهید یک عبارت کاملا ساده را تکرار کند. آیا صحبتهای او مبهم یا عجیب به نظر می رسد؟

درمان سکته مغزی
یکی از سوالاتی که ذهن بیماران و اطرافیان آنها را همواره درگیر خود کرده است، این می باشد که آیا سکته مغزی خوب میشود؟ ابتدا سعی کردیم آنچه درباره سکته مغزی نمی دانید را بیان کنیم و در ادامه در این جا باید این نکته را گفت که نوع و مدت زمان سکته دو فاکتور اصلی و اساسی هستند که روش و شیوه درمان را بطور دقیق مشخص میکنند.
پزشک متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب با یاری یکدیگر بهترین و موثرترین روش درمانی این عارضه را برای بیمار در نظر میگیرند. متداولترین و رایج ترین روش ها شامل موارد زیر هستند:
دارودرمانی
- وارفارین (داروی ضد انعقاد و جلوگیری از ایجاد لخته شدن خون)
- آسپرین و کلوپیدوگزل (داروی ضد پلاکت)
- داروی TPA (فعال کننده پلاسمینوژن بافتی)
- آتورواستاتین (استاتین ها برای پایین آوردن سطح کلسترول)
- مهارکننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین،مسدودکننده بتا و کانالهای کلسیمی (داروهای فشار خون)
درمان اورژانسی اندوواسکولار (Endovascular)
در این حالت درمانی متخصص سعی خود را میکند، رگی که دچار انسداد شده را بهطور مستقیم درمان کنند. این روش در بهبود بخشیدن به وضعیت بیمار بسیار موثر می باشد.
برداشتن و خارج کردن لخته خون
این روش درمانی برای آن گروه از بیمارانی بیشتر توصیه میشود که از لختههای خون بزرگ برخوردار می باشند. لختههای بزرگ در حالت کلی با مصرف دارو، از بین نمیروند. متخصص برای این کار دستگاهی که به یک کاتتر متصل می باشد را مورد استفاده قرار می دهد.
روش ترومبکتومی مکانیکی
در مواقعی که داروهای شلکننده لخته موثر واقع نشوند، دکتر متخصص مغز و اعصاب از این روش کمک می گیرد. ترومبکتومی مکانیکی نسبت به زمان خیلی حساس می باشد و بایستی یک روز بعد از آغاز نشانه های سکته مغزی انجام پذیرد. به این طریق که لوله مخصوص در رگ خونی اصلی وارد شده و به سمت لحته خون مغز هدایت خواهد شد. ابزاری که در لبه لوله مخصوص موجود است سبب از بین رفتن کامل لخته میشود.
مدیریت فشار خون
می توان صریح گفت که فشار خون علت عمده سکته مغزی هموراژیک می باشد. به همین سبب مدیریت آن موجب کاهش میزان خونریزی، لخته شدن خون و همچنین جلوگیری از بسته شدن رگ خونی آسیب دیده نیز میگردد.
عمل جراحی
جراحی در مواقعی توصیه میگردد که قسمتی که دچار خونریزی شده در مغز بسیار گسترده باشد. در این صورت تزریق دارو به تنهایی کافی نمی باشد. در عمل جراحی، متخصص لخته خون را برمی دارد و به این شکل موجب کاهش فشار مغز می شود. روشهای جراحی شامل موارد زیر می شود:
- ایجاد سوراخ در مغز و تخلیه خون
- برش کرانیوتومی (Craniotomy)
- باز شدن حفره جمجمه در صورت عدم اثربخشی روشهای قبل
کلام آخر
سکته مغزی یک وضعیت کاملا اورژانس پزشکی به شمار می رود که زمان حرف اول را در آن میزند. شناخت علائم و نشانه های این رخداد به شما کمک شایانی میکند تا در صورت دیدن آن بدون از دست دادن وقت خیلی سریع بیمار را به بیمارستان انتقال دهید. به همین خاطر ما در این مقاله آن چه درباره سکته مغزی نمی دانید را برایتان بطور کامل شرح دادیم.
امیدواریم مطالب برایتان مفید واقع شده باشد از این که تا پایان مقاله با ما همراه بودید کمال تشکر را داریم ؛ حال اگر انتقاد یا پیشنهادی در رابطه با این موضوع که شما هم میتوانید نظرات و تجربیات خود را با ما از طریق سایت جراحا در میان بگذارید.