دیابت بیماری است که در آن سطح گلوکز خون افزایش یافته و بدن قادر به تولید انسولین مورد نیاز برای بدن نمی باشد در نتیجه قند موجود در خون افزایش یافته و سلامت بدن مختل شده به مرور موجب بروز بیماری قلبی، کبدی و کلیوی نیز می شود. با توجه به شیوع بالای این بیماری در دنیا و ریسک ابتلای اکثریت افراد در تمامی رده های سنی به آن، متخصصین به افرادی که در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند تغییر در سبک زندگی را توصیه می کنند. در ادامه به بررسی 15 تکنیک فوق العاده برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی می پردازیم با ما همراه باشید.
دیابت چیست و علائم آن کدامند؟
دیابت همان بیماری قندی است و زمانی رخ می دهد که بدن قادر به جذب قند موجود در خون و تبدیل آن به انرژی نباشد. این فرایند به دلیل اختلال در عملکرد پانکراس و یا لوزالمعده ایجاد شده و موجب مختل شدن متابولیک و سوخت و ساز بدن می گردد که به واسطه آن انسولین مورد نیاز بدن تامین نمی شود و یا این که بدن در مقابل تولید انسولین مقاومت می کند و سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل قند خون کاهش پیدا کرده و انرژی لازم برای انجام فعالیت های روزمره تامین نمی شود و در نهایت میزان قند موجود در خون تا حد زیادی افزایش می یابد که منجر به تخریب رگ ها شده و طیف وسیعی از اندام ها و بافت های بدن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
لازم است که بدانید پانکراس یا همان لوزالمعده اندامی است که در پشت معده قرار دارد و موظف به تولید انسولین و آزاد سازی آن در جریان خون است. در حقیقت انسولین گلوکز را وارد سلول های بدن کرده و سوخت و انرژی مورد نیاز برای بافت ها و اندام ها را تامین می کند و اگر گلوکز نتواند به سلول های بدن ورود پیدا کند و در جریان خون باقی بماند سطح گلوکز خون افزایش یافته دیابت و یا بیماری قندی در بدن ایجاد می شود. پزشکان برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی با توجه به شرایط افراد روش های مختلفی را به آنان توصیه می کنند لذا اگر تصور می کنید که در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید حتما برای دریافت برنامه و دستورالعمل های پزشکی جهت پیشگیری از دیابت به پزشک مراجعه کنید.
علائم دیابت:
از جمله شایع ترین علائم دیابت و بیماری های قندی که به طور یکسان در افراد در معرض ابتلا قرار دارد می توان افزایش تشنگی، احساس ضعف و گرسنگی، تاری دید، بی حسی و یا گز گز شدن دست و پا، بهبود طولانی زخم و یا بریدگی ها، تکرر ادرار، خشکی دهان، کاهش وزن ناگهانی و عفونت های مکرر را نام برد.
البته علائم دیابت در برخی زنان با خشکی و خارش پوست، عفونت های قارچی و عفونت در مجاری ادرار نیز همراه است و در مردان اختلال در نعوظ، کاهش میل جنسی و قدرت عضلانی را می توان نام برد.
ذکر این نکته نیز لازم است که علائم این بیماری در افراد مختلف و با توجه به نوع آن با هم فرق دارد. به عنوان مثال در دیابت نوع دو که در بزرگسالی اتفاق می افتد ممکن است فرد مبتلا، هیچگونه علائمی نداشته باشد.
انواع دیابت کدام است؟
قبل از این که به بررسی روش های پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی بپردازیم لازم است که با انواع دیابت آشنا شوید که در ادامه اطلاعات مختصری را در مورد انواع دیابت بیان می کنیم:
- دیابت نوع یک: این نوع دیابت به عنوان یک بیماری خود ایمنی بوده و پانکراس مقدار بسیار اندکی انسولین تولید می کند و یا حتی ممکن است اصلا انسولین تولید نکند. حدود 10 درصد از افراد دیابتی در دنیا به این نوع دیابت مبتلا هستند که بیشتر در کودکان و نوجوانان شایع است و عواملی نظیر ژنتیک و آلوده شدن به ویروس های خاصی به عنوان دلایل ابتلا به این نوع دیابت توسط پزشکان اعلام شده است. قابل ذکر است که درصد کمی از بزرگسالان نیز ممکن است به دیابت نوع یک مبتلا شوند. بیماران دیابتی نوع یک باید هر روز برای کنترل بیماری خود انسولین تزریق کنند به همین دلیل این نوع از دیابت به عنوان دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته می شود.
- دیابت نوع دو: در دیابت نوع دو پانکراس انسولین مورد نیاز را تامین می کند ولیکن بدن قادر به تبدیل آن به انرژی نبوده و گلوکز مجددا به خون برگشت می خورد و منجر به ایجاد علایم مختلفی در بدن بیمار می شود.
دیابت نوع دو که با نام دیابت بزرگسالی نیز شناخته می شود و عواملی نظیر اضافه وزن و چاقی، نداشتن فعالیت بدنی، عدم پیروی از رژیم غذایی سالم به عنوان دلایل رایج ابتلا به دیابت نوع دو توسط پزشکان اعلام شده است.
- دیابت بارداری: نوع دیگری از دیابت تحت عنوان دیابت بارداری نیز وجود دارد که می تواند سلامت جنین را با خطرات زیادی مواجه کند که البته پزشک از طریق تجویز برنامه عادی روزانه و رعایت دستورالعمل های لازم توسط بیمار، اقدامات لازم برای کنترل این نوع دیابت انجام شده و بعد از بارداری نیز از بین می رود.
برای پیشگیری از دیابت چه کنیم؟
انتخاب یک سبک زندگی سالم و خودداری از محرک ها و عواملی که موجب ابتلا به بیماری دیابت می شود را می توان به عنوان موثرترین راه حل برای پیشگیری از دیابت توصیه کرد. اگر بعد از مراجعه به پزشک متخصص نوع پیش دیابت برای شما تشخیص داده شده لازم است که حتما مواد غذایی و کربوهیدرات های مضر را از رژیم غذایی خود حذف کرده و فعالیت های بدنی مفید مانند ورزش کردن را به برنامه روزانه زندگی خود اضافه کنید.
البته ممکن است که تغییر در برنامه و سبک زندگی و حذف برخی عادات برای شما مشکل و دشوار باشد ولیکن حتما این نکته را به خاطر داشته باشید که با رعایت این اصول می توانید از اثرات و عوارض ناشی از بیماری دیابت مانند آسیب های عصبی، نارسایی کلیوی، ابتلا به بیماری های قلبی و ابتلا به کبد چرب جلوگیری کنید.
تکنیک های فوق العاده برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی
ابتلا به بیماری دیابت عوارض جانبی زیادی را برای سایر اندام های بدن از قدرت بینایی تا سلامتی کلیه و فرایند گوارش دارد. از این رو با تغییر در سبک زندگی می توانید به راحتی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. اگرچه دیابت نوع یک ژنتیکی بوده و قابل پیشگیری نیست ولیکن انتخاب سبک زندگی سالم می تواند عوارض ناشی از این بیماری را تا حد ممکن کاهش دهد. در ادامه 15 تکنیک فوق العاده برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی را شرح می دهیم:
- از استعمال سیگار خودداری کنید: سیگار کشیدن برای افراد مبتلا به دیابت و همچنین افرادی که در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند به دلیل این که موجب تنگی رگ های خونی می شود بسیار مضر بوده و گردش خون به اندام ها را محدود می کند. همچنین پزشکان در این خصوص اعلام می دارند که استعمال سیگار موجب افزایش مقاومت بدن در برابر انسولین می شود که این امر برای بیماران دیابتی بسیار مضر است.
- مراقب وزن خود باشید: معمولا افرادی که اضافه وزن بالایی دارند در معرض ابتلا به دیابت هستند، این افراد می توانند با پیروی از یک برنامه کاهش وزن و رژیم غذایی سالم خطر ابتلا به دیابت را بیش از 50 درصد کاهش دهند. برای این منظور توصیه می شود که از یک پزشک متخصص و با کمک مربی ورزشی اقدامات لازم برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی را انجام دهید.
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید: افراد با کمک فعالیت بدنی منظم می توانند بیماری دیابت را کنترل و حتی درمان کنند. برخورداری از یک برنامه ورزشی اختصاصی متناسب با شرایط و اهداف شما می تواند نقش پررنگ و تاثیرگذاری در درمان و پیشگیری از دیابت داشته باشد، توصیه می کنیم در این خصوص با مربیان فیتامین جهت دریافت برنامه ورزشی متناسب با دیابت مشورت کنید.
- از خوردن فست فود خودداری کنید: بیماران و افراد که در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند باید از خوردن فست فودها و یا صرف غذا در رستوران خودداری کنند و بر میزان کالری، نمک و شکر در وعده های غذایی خود نظارت داشته باشند بدین طریق می توان قند خون متعادل را حفظ نمود.
- نوشیدن قهوه را کاهش دهید: فنجان های قهوه که در کافی شاپ ها سرو می شود حاوی مقدار زیادی شکر است که بر نوسانات انسولین و گلوکز در بدن تاثیر مستقیمی دارد. برای نوشیدن قهوه می توانید از یک ماگ مسافرتی استفاده کنید تا بر میزان شکر مصرفی در این نوشیدنی کنترل لازم را داشته باشید.
- شرایط بینایی خود را بررسی کنید: یکی از عوارض ناشی از بیماری دیابت نابینایی است. از این رو توصیه می شود شرایط بینایی خود را به طور مرتب زیر نظر داشته باشید و در بازه های زمانی مشخص به چشم پزشک مراجعه کنید.
- مصرف میوه و سبزیجات: از عناصر مهم غذایی برای بیماران دیابتی میوه و سبزیجات هستند، توصیه بر این است که بلافاصله بعد از مصرف این مواد غذایی میزان قند خون را در جهت پی بردن به واکنش بدن مورد بررسی قرار دهید که از این طریق می توانید یک برنامه غذایی مفید، که سطح قند خون را پایدار نگه می دارد را تهیه نمایید.
- مصرف فیبر را افزایش دهید: فیبر موجب تسهیل در فرایند گوارشی بدن می شود از این رو به عنوان یک بخش اساسی و ضروری در رژیم غذایی برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی محسوب می شود. قابل ذکر است که فیبر سطح کلسترول را تا حد زیادی کاهش داده و موجب بهبود گلوکز خون نیز می شود.
- مصرف وعده های غذایی کوچک: به جای وعده های غذایی بزرگ در سه وعده و زمان معین، وعده های غذایی خود را به 5 یا 6 وعده گسترش دهید بدین ترتیب بدن کمتر با افزایش و کاهش شدید قند خون در طی روز مواجه می شود و فرایندهای گوارشی نیز بهبود می یابد.
- آدامس بجویید: یکی از مواردی که موجب کاهش تمایل فرد به خوردن غذا می شود جویدن آدامس است. البته ذکر این نکته لازم است برای پیشگیری از ابتلا به دیابت و بیماری های قندی از آدامس های بدون قند استفاده کنید.
- برای اضافه کردن مواد خوراکی جدید به رژیم غذایی پژوهش کنید: قبل از این که محصول جدیدی را به رژیم غذایی خود اضافه مدت زمانی را به پژوهش آن اختصاص دهید و بررسی کنید که آیا محصول مورد نظر برای افراد مبتلا به دیابت مضر است یا خیر.
- از ظروف کوچک استفاده کنید: برای این که بتوانید حجم غذای مصرفی را کنترل کرده و سطوح کالری و قند دریافتی از مواد غذایی را به میزان مناسب کاهش دهید سعی کنید برای سرو وعده های غذایی از ظروف کوچک استفاده کنید.
- آزمایش قند خون: یکی دیگر از تکنیک های فوق العاده برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی آزمایش قند خون در طول روز است براین اساس فرد می تواند سبک زندگی خود را به درستی تنظیم کند.
- چربی های سالم بخورید: برای کاهش وزن و پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی از خوردن غذاهای چرب که کالری بالایی دارند پرهیز کنید. حتما در رژیم غذایی خود از چربی های غیر اشباع مانند روغن زیتون، پنبه دانه، گلرنگ و آفتابگردان استفاده نمایید.
- خواب کافی داشته باشید: خواب بیش از حد و کمبود خواب هر دو موجب افزایش اشتها برای خوردن غذاهای پر کربوهیدرات در افراد می شود که این امر منجر به اضافه وزن شده و همانطور که می دانید چاقی یکی از عوامل ابتلا به دیابت است بنابراین سعی کنید 7 الی 8 ساعت خواب مفید در شبانه روز داشته باشید.
کلام آخر
دیابت نوع یک جزو بیماری های ارثی و ژنتیکی بوده و روش های پیشگیری تاثیر چندانی برای این نوع از دیابت ندارد ولیکن 15 تکنیک فوق العاده برای پیشگیری از دیابت و بیماری های قندی که در این مقاله به آن اشاره شد برای افرادی که در معرض ابتلا به دیابت نوع دو و دیابت بارداری قرار دارند کاملا مفید و تاثیر گذار است.
از این که برای دریافت اطلاعات سلامت و پزشکی سایت جراحا را انتخاب کرده اید از شما کمال تشکر و قدردانی راداریم. در صورت هرگونه انتقاد و پیشنهاد در مورد این مقاله از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.
